Wat is Microbiome-Inspired Green Exercise of kortweg MIGE? Wel, MIGE heeft te maken met op een bepaalde manier bewegen in een biodiverse groene omgeving. Het gaat bij een MIGE meerbepaald over specifieke oefeningen die tot doel hebben het verbeteren van de gezondheid van de mens via beweging en het vergroten van de interactie tussen mens en micro-organismen uit een natuurlijke omgeving. MIGE zou je met andere woorden kunnen uitoefenen in een biodiverse (stads)tuin, een biodivers park of (stads)bos, biodivers groen rondom een (zorg)instelling (in de stad)…
Het concept MIGE vertrekt van de hypothese dat rewilding of verrijken van het menselijk microbioom de gezondheid van de mens bevordert. Er is namelijk steeds meer bewijs dat aantoont hoe belangrijk microbiële diversiteit voor de gezondheid van de mens is. Neem nu het darmmicrobioom. Daarvan vermoedt men dat het een impact zou kunnen uitoefenen op dementie, parkinson, obesitas, darmproblemen, onze persoonlijkheid, adh, autisme, depressie, angst, stress en schizofrenie. Al is men nog niet zeker of het om een causaal verband gaat en indien er sprake zou zijn van causaliteit in welke richting deze dan plaatsvindt.
Waar men wel redelijk zeker van is, is van het feit dat een divers microbioom van huid en darmen – dat wil zeggen een microbioom rijk aan verschillende soorten micro-organismen – gezondheidsvoordelen biedt. Hoe? Onder andere doordat op deze manier de niet-pathogene micro-organismen de pathogene micro-organismen kunnen overtreffen. Anders gezegd; alle “stoeltjes” zijn ingenomen door goede micro-organismen waardoor er geen plaats meer is voor slechte micro-organismen. Het gevolg is dat deze laatste het lichaam minder kunnen gaan koloniseren en in het lichaam kunnen gaan woekeren.
Maar hoe verrijkt of diversifieert men zijn of haar microbioom? Naast het type voeding dat men tot zich neemt, vermoedelijk ook door contact te maken met een biodiverse groene omgeving. Daar is de kans immers groter dat men, omwille van de grote soortenrijkdom, contact maakt met verschillende soorten micro-organismen. Is er hier sprake van een as die het milieu of de omgeving linkt aan het menselijk microbioom en het microbioom op haar beurt linkt aan de gezondheid? Mogelijk wel. Een milieu-microbioom-gezondheids-as zou voor een stuk kunnen verklaren waarom contact met natuur het welzijn van de mens fysiek, psychisch en sociaal kan verbeteren.
Door onze leefomgeving voldoende biodivers te maken, verbeteren we niet alleen de gezondheid van die omgeving, maar waarschijnlijk evengoed die van ons microbioom en dus van onszelf. Onze gezondheid is afhankelijk van de gezondheid van de omgeving waarin we leven, alles hangt met alles samen. We denken individuen te zijn, maar eigenlijk zijn wij geen individuen. Wij mensen vormen geen aparte entiteit die gescheiden, geïsoleerd en helemaal alleen op zichzelf leeft van de rest van de natuur. Integendeel wij leven met miljoenen micro-organismen in en op ons en zijn dus nooit alleen, we zijn miljoenen in één.
In elk geval is het niet onlogisch dat de talloze micro-organismen die in en op ons leven en die allemaal tezamen ons microbioom vormen, onze gezondheid en ons gedrag kunnen beïnvloeden. Alle levensvormen, zowel de zichtbare als de onzichtbare, zijn namelijk op een of andere manier met elkaar verbonden. Levensvormen zijn afhankelijk van elkaar, de mens heeft de natuur nodig.
Denk maar aan de micro-organismen in en op ons lijf, wij kunnen niet leven zonder hen, zeker niet zonder de zogenaamde old friends, en omgekeerd hebben sommigen van hen ook ons nodig.
Bovendien ziet men dat naast contact met biodiverse natuur waarschijnlijk ook beweging het microbioom en meerbepaald het darmmicrobioom gezonder kan maken. Vandaar dat het ernaar uitziet dat de combinatie van beweging en contact met biodiverse natuur extra gezondheidsvoordelen kan opleveren op fysiek, psychisch en sociaal vlak. En dit alles via het verrijken van het (darm)microbioom.
Mensen brengen, vooral in het Westen, hoe langer hoe minder tijd door in de natuur, zeker in biodiverse natuur. Ze doen daarnaast steeds minder aan fysieke beweging. Dit wordt gelinkt aan veelvoorkomende fysieke en psychische aandoeningen zoals verschillende ontstekings- en auto-immuunziekten, bepaalde vormen van depressie…
Ik opper daarom dat het verrijken van het (darm)microbioom, door bijvoorbeeld op een bepaalde manier fysiek contact te maken met en te bewegen in (stedelijke) groene biodiverse ruimtes, mogelijk mee zou kunnen helpen deze aandoeningen in te dammen. In onderzoek constateert men immers dat stadsbewoners met veel biodivers groen in de buurt, zeker groen dat aanzet tot beweging, doorgaans gezonder zijn. Een meer gevarieerd (darm)microbioom zou hierin een rol kunnen spelen.
Daarom; hoe meer mensen (in de stad) zullen bewegen in biodiverse groene ruimtes, hoe meer divers hun (darm)microbioom waarschijnlijk zal zijn en hoe beter mogelijk hun gezondheid. Zeker in combinatie met een gezond dieet en een gezondere levensstijl.
Even terug naar datgene waarmee we begonnen; MIGE oftewel op een specifieke manier bewegen in of contact maken met biodiverse groene ruimtes. Dat zijn omgevingen die interacties met micro-organismen en het liefst met niet pathogene micro-organismen zoals old-friends stimuleren. Dit alles vertrekkende van de hypothese dat bewegen in een biodiverse omgeving het darmmicrobioom kan rewilden of verrijken.
Binnen Nature Contact Training hebben wij bepaalde oefeningen uitgewerkt die vallen onder de noemer MIGE. Maar hoe doet men aan dergelijke MIGE? Waar kan men bij het uitoefenen van een MIGE zoal rekening mee houden? Alvast enkele suggesties:
- samenstelling van de soorten in de vegetatie waarmee je contact maakt
- structuur van de vegetatie waarmee je contact maakt
- kenmerken van de soorten in de vegetatie die bij de MIGE gebruikt worden (allergenen, fytoncides…)
- fysiochemische parameters van het gebruikte substraat van het stukje groen waarin de MIGE plaatsvindt
- het klimaat waarin de MIGE gebeurt
- fysieke kenmerken van de omliggende omgeving waarin de MIGE plaatsvindt (inzake natuurlijke omgeving, inzake de bebouwde omgeving, inzake lawaai, inzake toegankelijkheid…)
- vervuiling van de omliggende omgeving waarin de MIGE plaatsvindt (fijnstof, zware metalen…)
- de manier waarop het stukje groen tijdens de MIGE gebruikt wordt (multisensioraliteit…)
- de intensiteit en de duur van de oefening die wordt uitgevoerd tijdens de MIGE
- de mate waarin de huid wordt blootgesteld aan het stukje groen tijdens de MIGE
- …
Als laatste nog een concrete tip voor een MIGE: foerageren.
Het microbioom is afgenomen in diversiteit sinds we als soort geëvolueerd zijn van jager-verzamelaars naar landbouwers en uiteindelijk naar stadsbewoners. Een aantal onderzoeken wijzen op een link tussen een hoge microbiële diversiteit en een foerageerlevensstijl à la jager-verzamelaar. Vandaar dat foerageren in een biodiverse foerageervriendelijke ruimte een goede MIGE kan zijn. Wat is een foerageervriendelijke ruimte? Dat is bijvoorbeeld een ruimte met beplanting die voedsel voor ons oplevert waardoor het foerageergedrag van jager-verzamelaars aangemoedigd wordt. Zo bevordert men natuurlijke bewegingen en microbiële interactie tussen de mens en de omgeving wat op haar beurt het microbioom in en op het lichaam zou kunnen verrijken. Foerageren vergroot tevens de multisensoriële ervaring van natuur (aanraking, zicht, geur, smaak) wat eveneens de gezondheid ten goede kan komen. Dit aangezien de link tussen natuur en gezondheid ook te maken heeft met onze zintuigen of tenminste voor een stuk verloopt via onze zintuigen. Denk maar aan het dopamineshotje dat zou vrijkomen in ons brein bij het oogsten of het ontdekken van voedsel zoals een bes.
Nu de meerderheid van de mensen in verstedelijkt gebied of een stad woont lijkt foerageren moeilijk(er). Toch is het niet geheel onmogelijk. Het oogsten van vruchten van bomen in de straat of in een park of het oogsten van groenten en fruit afkomstig van gemeenschapstuinen is een mooi voorbeeld van hoe je kan foerageren in de stad. Er zijn in de stad natuurlijk ook uitdagingen aan een MIGE zoals foerageren verbonden. Zo wordt foerageren in de stad vaak ontmoedigd of verboden. In deze context is het belangrijk om mensen en beleidsmakers te overtuigen van de positieve gezondheidseffecten en de voordelen ervan. Daarnaast kan stedelijke vervuiling letterlijk roet in het eten gooien. De verontreinigende stoffen die op de vruchten terecht komen kunnen de gezondheidseffecten tenietdoen. Vallend fruit is in deze optiek letterlijk ‘vuil’ te noemen. Dit samen met het feit dat men nog te vaak milieu- en mensonvriendelijke methoden voor gewasbescherming gebruikt, is stof tot nadenken.
Robinson, J.M., Mills, J.G., Breed, M.F., Walking Ecosystems in Microbiome-Inspired Green Infrastructure: An Ecological Perspective on Enhancing Personal and Planetary Health. Challenges, 2018 (9)2:4
Shahar, R.T., Koren, O., Matarasso, S., Shochat, T., Magzal, F., Agmon, M., Attributes of Physical Activity and Gut Micorbiota in Adults: A Systematic Review. Int. J. Sports Med, 2020; 41(9):801-814