Alain Verschueren kwam enkele dagen terug met zijn ‘oasemasker’ in de media. Kijk en geniet van zijn blik op de onmiddellijke wereld rondom hem.

Wist je dat we het effect van natuur op onze fysieke gezondheid kunnen aflezen aan een aantal fysiologische parameters en de concentratie van een aantal stoffen in ons bloed en onze urine?

Dat natuur goed is voor onze gezondheid is dus niet enkel iets wat we instinctief aanvoelen, het is evengoed iets dat we objectief kunnen meten. Interessant toch in een tijd waarin dingen pas als waar of echt wordt aangenomen als ze ook daadwerkelijk meetbaar zijn?

Benieuwd op welke stoffen en parameters in ons lichaam natuur, zonder dat jij het ziet, een effect kan uitoefenen? Benieuwd naar welke magie er in je lichaam aan de gang is terwijl jij door het bos wandelt? Lees dan hier verder.

Reeds enkele maanden na de start van de coronapandemie werden discussies gevoerd of ingrijpen op de menselijke natuur en het normale evolutionaire verloop van dingen wel een goed idee was. Zelf dacht ik destijds met mijn ietwat paranoïde geest, hoe kunnen we wetenschap vertrouwen als die wetenschap zo primitief is dat ze er na maanden nog niet in slaagt een deftig vaccin te fabriceren terwijl het menselijke lichaam er in de meeste gevallen slechts een paar dagen over doet om het virus te bedwingen. Het lichaam leek mij, op dat moment in die gedachte, slimmer dan de geest.

Persoonlijk geloof ik nog steeds dat we te weinig vertrouwen hebben in de natuur en het menselijk vermogen tot herstel en adaptatie wanneer ik zie welke maatregelen er vandaag genomen zijn in het kader van COVID-19 wereldwijd. Nu, eigenlijk moet ik zwijgen want ik nam mijn eerste AstraZeneca-prik een drietal weken terug.

Zijn we nog bereid om ons eigen biologische zijn te aanvaarden?

Sam Brokken

Donderdag passeerde me een mail met een PDF-document in. Het ging om een interview met Sam Brokken, auteur van ‘De Omgekeerde Lockdown’. Een aantal dingen die hij zegt komen harder bij me binnen dan verwacht. Ze voeden de vraagstelling rond mens en natuur en zetten aan tot denken. Niet om zo maar klakkeloos te aanvaarden, maar wel interessant. Een ding is zeker, de diepliggende geheimen die de relaties tussen de mens, zijn natuur, de processen en de omgeving blootleggen zijn nog lang niet ontsluierd.

Bij mij op de piano ligt sinds vaderdag een heel bijzonder boek. De juiste boom voor elke tuin van Bioloog en emeritus professor aan de KU Leuven Martin Hermy. Dit boek is een absolute aanrader voor al wie in de bijzondere wereld van bomen wil worden ingewijd.

Mijn bewondering voor Martin is groot, maar wellicht lang niet zo groot als het hart van deze groendeskundige dat klopt voor natuur. Hiervoor overigens mijn oprechte dank!

Bekijk hieronder ook zeker een video waarin de professor tekst en uitleg geeft betreffende de noodzaak van bomen. Een aanrader voor wie dit aanbelangt.

Floraliën Gent verrast dit jaar met een gloednieuw initiatief, De Groene Zesdaagse.

Tussen 4 en 9 mei 2021 biedt Floraliën een uiteenlopend aanbod aan online workshops, interessante tips  & tricks, talks van experts en een hybride event in open lucht voor zij die graag de natuur intrekken.

Hiermee worden de gezondheids- en welzijnsvoordelen van tuinieren en een groene omgeving erkent. De Groene Zesdaagse schakelt daarbij moeiteloos tussen de sierteeltsector, biodiversiteit, klimaat, innovatie en gezondheid.

Ontdek hier meer over De Groene Zesdaagse, een project waarvoor Natuur & Mens een warm hart uitdraagt.

Een herbevestiging van een onderliggende ergernis, zo merk ik in deze paasvakantie. Ik onderken al lang een dieper gevoel dat er iets niet volledig pluis is bij wat ik voel wanneer ik aan het wandelen ben of anderen zie wandelen.

Een eerdere keer dat ik werd overvallen door zo’n sterke gelijkaardige emotie was ongeveer een jaar geleden toen ik met de wagen langs het Zoniënwoud reed en er een grote groep ouderen met een fluohesje zag lopen. Allemaal in oplichtend oranje, op 1,5 m exact uit elkaar, net een fluo wolk in het bos.

De voorlaatste keer dat ditzelfde gevoel me overviel ervoer ik een sterk sentiment. Dat was op zondag 7 februari. Die dag vond ik een lotgenoot in Fleur Van Groningen. Bij Touché op Radio 1 reageerde ze met woorden die voor mij zeer herkenbaar zijn. Vooral een deel van het antwoord van Fleur op een vraag van Friedl’ Lesage beroerde me.

“…, maar nu zijn er zoveel mensen aan het wandelen dat ik er wel stress van krijg – van al die flashy anoraks overal – je hebt ook mensen die wandelen met een luidspreker, muziek op – daar wordt ik ook knettergek van.”

Fleur Van Groningen

De optelsom van mijn laatste drie emotionele ervaringen op dit vlak katapulteert me terug in de tijd naar het moment dat ik onderstaande bedenking maakte.

Veel te vaak beseffen we te weinig dat de mens deel uitmaakt van zijn omgeving, zijn landschap. Worden we geconfronteerd met personen die duidelijk geen natuur meer zijn, op een moment dat we natuur echt nodig hebben, pas dan beseffen we dat er iets mis is.

We zijn een belangrijk onderdeel van onze omgeving, ons landschap. De stukken natuur, alias homo sapiens, zijn zelfs een zeer bepalend deel. En dat, je hoeft maar rond te kijken, heeft zo zijn consequenties.

Lees verder.

Natuur is goed voor onze gezondheid, maar waarom? Welke mechanismen zijn hier aan het werk? Misschien zit het gevoel van schoonheid, dat velen onder ons ervaren als ze de natuur aanschouwen, daar wel voor iets tussen? Wat verstaan we onder de moeilijke termen neuro-esthetiek of neurobiologie van schoonheid? Kunnen we het feit of iemand iets mooi of lelijk vindt simpelweg aflezen in iemands brein? Zullen de waterlelies van Monet bij de meeste mensen andere veranderingen teweeg brengen in de hersenen dan bijvoorbeeld de oude vrouw van Massijs? Wat doet schoonheid met ons? Helpt schoonheid ons gemakkelijker te herstellen? Kan schoonheid angst, pijn en stress verminderen en ons daarbovenop een goed gevoel bezorgen? Is er een verband met de natuur? Benieuwd naar de antwoorden die ik gevonden heb op al deze vragen? Lees dan via deze link het ganse artikel.

We gaan ondertussen onze zoveelste corona maand in.  Er wordt ons voorgehouden dat we snel allemaal een prikje zullen krijgen en dat ons leven dan weer vrij en blij zal zijn.   

De multinationals moeten natuurlijk kunnen volgen, de mutanten buiten onze grenzen blijven en er mag geen nieuw virus ontstaan.  

Bij het denken aan morgen lijkt men ons vandaag, voor velen een harde realiteit te vergeten.  Ik zie in al die regelnijd en nieuwe pictogrammen ook heel veel uitwassen.  De psychologische terreur van onze angstmaatschappij en de gevolgen voor hele generaties jonge mensen kan nauwelijks overschat worden.

Ik denk nog maar aan scholen.  Heel de dag met mondkapjes aan.  En als de bel gaat mag je naar de ‘speelplek’.  Wel ja, een afgescheiden vak midden in de speelplaats haastig afgezet met dranghekkens of signalisatielint.   

Een bankje, neen dat mag niet, corona. 

Voetballen, neen sorry, zelfde verhaal.  

Maar geen nood, het schermpje van de gsm brengt soelaas en onderdrukt de opstandige tiener.  

En als ik dan naar die stenen burcht kijk met de vele barrières en een inflatie aan pictogrammen dan denk ik, leren we het nooit?   

Zelfs in déze crisis begrijpen we niet hoe belangrijk onze connectie met natuur is. 

Laat onze scholen toch uitgerekend dé plaatsen zijn waar we het voorbeeld tonen en mikken op Utopia.

Wie heeft er uitgevonden dat die speelplaats volledig in steen moet zijn?  Hoezo een bos kan niet?  Enkele bomen toch wel? 

Ieder voelt toch instinctief het weldadig effect van een groene omgeving op het welzijn van onze kinderen.  Het bevordert hun sociale interacties en kan het stressgehalte in deze onzekere tijden helpen verlichten.

Uitgerekend de generatie die de prijs zal betalen van de klimaatverandering wordt door ons gegijzeld in betonnen bunkers en monddood gemaakt met kapjes terwijl we ze verbannen naar een digitale wereld.

Laat ons deze bodem breken en wat groene liefde verspreiden! 

Ik help je graag 😊

Christophe Cobbaert voor Natuur & Mens – januari 2021

Filip Meysman, Prof. dr. ir en gewoon hoogleraar binnen het Department Biologie, is trekker van het burgeronderzoek – CurieuzeNeuzen in de Tuin.

Het gaat meebepaald over een project waarmee De Standaard en de Universiteit Antwerpen willen uitvissen hoe we ons eventueel kunnen aanpassen, specifiek via onze tuinen, aan een wereld die kampt met de problematiek van klimaatverandering.

Dit thema staat al even op de internationale agenda. De klimaattuin werd daarbij een hot item. Met de tuintrends van 2021 gaan we zelfs nog een stapje verder. Die tuintrends staan in het teken van wat natuur kan betekenen in de strijd tegen een omgeving die ingrijpend verandert, een omgeving die een negatieve invloed uitoefent op ons mensen en wat er daarnaast evolutionair aan planten en dieren in leeft.

Naast de vele voordelen, die het inrichten van tuinen zoals een klimaattuin bieden, is het maken van de oefening zelf niet vrij van valkuilen. ‘Bezint eer ge begint’, gaat zeker op voor wat de inrichting en benadering van klimaattuinen betreft. Daarover schreven we al eerder hier bij Natuur & Mens. Net als over klimaatdroogte en de problemen die daaruit voortvloeien bij soorten die kampen met een watertekort of de negatieve gevolgen van urbanisatie, door een schaarste aan veerkrachtige gezonde natuur bijvoorbeeld. Wie het boek van Menno Schilthuizen – Darwin in de stad – las en dat naast het – zakboek voor de klimaattuin – van Marc Verachtert en Bart Verelst legt begrijpt bovendien dat elke benadering een geheel andere consequentie heeft.

Het wordt dus gegarandeerd een uitdaging om een passend antwoord te formuleren op het klimaatvraagstuk. Bij Natuur & Mens steunen we alvast volop dit CurieuzeNeuzen-initiatief. Hier meer info over hoe je zelf kan meewerken. Veel succes!

De huismus (Passer domesticus) mag met haar vaste top 3-plaats dan wel hoge ogen gooien in het eindresultaat van Het Grote Vogelweekend, toch blijkt dat er nooit eerder zo weinig mussen in onze Vlaamse tuinen huisden. Bij het begin van de tellingen in 2004 zaten er in 65% van de getelde tuinen huismussen. Vandaag is dat nog het geval in amper 45% van de tuinen. Ook de groepsgrootte neemt geleidelijk af: waar ze aanwezig zijn, zitten er gemiddeld 4 samen. Bij het begin van de tellingen lag dat aantal op gemiddeld 6. De verklaring moeten we wellicht zoeken in het verdwijnen van open ruimte en natuur in het landschap, te ‘propere’ tuinen en renovaties waarbij geen ruimte meer is voor nesten.

Onbekend maakt onbemind
Een belangrijke oorzaak is dus dat de bouw van huizen zodanig gewijzigd is dat de mussen geen nestplaats meer kunnen vinden tussen de dakpannen. Naast de klassieke mussenpot om onder de dakrand te hangen, bedacht ondertussen dik 10 jaar geleden het ingenieursbureau Comfortdak, in samenwerking met Vogelbescherming Nederland en dakproducent Monier, de Vogelvide. Maar weinig mensen kennen het en passen het toe. Onbekend maakt onbemind. Daarom een pleidooi om bij renovatie of nieuwbouw een Vogelvide te plaatsen en de huismus opnieuw de kans te bieden om veilig te nestelen onder de eerste rij dakpannen.

De Vogelvide kan over de gehele breedte of een gedeelte van het dak worden aangebracht, aan één of beide kanten van de woning. Het zijn elementen van een meter lang met twee invliegopeningen per meter, die bedoeld zijn om gemonteerd te worden onder de laagste rij pannen van een dak (montagevideo). Vogels hebben hierdoor weer de mogelijkheid om onder de pannen te nestelen, maar kunnen niet verder onder het dak gaan.

Bouw of verbouw je binnenkort jouw nest? Denk dan misschien ook eens aan het nest van deze snuiters en geniet van hun vrolijk gekwetter in je tuin.


Bronnen:
https://www.natuurpunt.be/resultaten-het-grote-vogelweekend
https://www.xeno-canto.org/281739
https://www.monierbelgium.be